Page 53 - Toucan_Modules_PL
P. 53
Wytwarzanie energii
Pomimo szybkiego wzrostu w ostatnich latach, energia odnawialna nadal stanowi stosunkowo niewielki
P o m i m o s z y b k i e g o w z r o s t u w o s t a t n i c h l a t a c h , e n e r g i a o d n a w i a l n a n a d a l s t a n o w i s t o s u n k o w o n i e w i e l k i
e
e
n
m
a
w
g
k
e
n
a
a
e
n
g
u
ó
w
e
n
u
w
w
e
e
a
d
u
e
d
udział w całkowitym zużyciu energii. Wyzwaniem jest zwiększenie udziału energii wytwarzanej ze źródeł
u u d z z i i a ł ł w c c a ł ł k o w i i t t y y m z z u ż ż y y c c i i u e n e r r g i i i i . . W y y z z w a n i i e m j j e s s t t z z w i i ę k k s s z z e n i i e u d z z i i a ł ł u e n e e r r g i i i i w y y t t w a r r z z a n e j j z z e ź ź r r ó d e ł ł
e
a
d
n
o
e
m
w
W
w
a
u
ę
a
w
c
d
y
h
w
u
a
8
a
p
%
e
d
g
w
o
o
e
n
n
o
0
a
k
w
e
c
d
a
n
e
a
p
a
h
p
o
n
w
ó
e
o o d n a w i i a l l n y c c h w s s e k t t o r r a c c h t t r r a a n s s p o r r t t u i i c i i e p ł ł o w n i i c c t t w a , , k k t t ó r r e ł ł ą ą c z z n i i e o d p o w i i a d a j j ą z z a 8 0 % ś ś w i i a a t t o w e g o
ą
odnawialnych w sektorach transportu i ciepłownictwa, które łącznie odpowiadają za 80% światowego
o
o
w
n
o
w
zużycia energii. (ONZ, 2019).
p
o
y
o
n
e
o
d
n
ó
e
d
p
ó
w
p
e
e
w
e
e
k
p
w
n
o
a
w
a
ó
y
n
n
Ważne jest również zrównoważenie popytu i podaży, w całkowitej ilości i źródle, np. wykorzystanie
o
u
W W a ż ż n e j j e e s s t t r r ó w n i i e ż ż z z r r ó w n o w a ż ż e n i i e p o p y t t u i i p o d a a ż ż y , , w c c a ł ł k o w i i t t e j j i i l l o ś ś c c i i i i ź ź r r ó d l l e , , n p . .
w
a
wiatru, gdy występuje wzrost popytu lub w przypadku małej wietrzności, równoważenie alternatywnymi
w i a t r u , g d y w y s t ę p u j e w z r o s t p o p y t u l u b e n i e
źródłami energii.
Słońce
y
i
i
r
y
i
r
i
i
"
e
n
(
w
w
(
n
ś
ś
P
P
e
V
y
y
"
V
p
c
c
p
n
y
y
e
ł
ł
z
z
z
r
c
r
a
a
c
z
r
c
r
g
ę
z
ę
i
i
z
s
s
e
a
e
g
a
k
e
k
t
t
e
t
ż
e
ż
i
o
i
t
e
)
n
)
ó
ó
l
e
l
o
c
ł
a
a
a
u
u
p
ł
p
t
z
z
e
a
e
n
n
a
a
o
u
o
t
r
t
t
i
i
o
r
o
t
u
t
t
t
w
w
e
e
o
a
o
a
w
w
t
r
t
ł
ł
l
l
r
w
k
ą
k
m
w
m
ą
k
a
a
F
a
k
" " "Fotowoltaika" (PV) to przekształcanie światła w energię elektryczną przy użyciu materiałów
F
a
i
n
e
p p ó ł ł p r r z z e w o d n i i k o w y y c h . . T y p o w y s s y y s s t t e m f f o t t o w o l l t t a i i c c z z n y y w y k k o r r z z y y s s t t u j j e p a n e l l e s s ł ł o n e c c z z n e , , z z k k t t ó r r y c c h k a ż ż d y y
a
w
półprzewodnikowych. Typowy system fotowoltaiczny wykorzystuje panele słoneczne, z których każdy
o
a
y
y
e
e
k
c
o
o
o
y
e
p
e
T
e
y
o
w
a
ó
d
p
n
p
h
w
n
w
o
ó
m
o
n
w
k
n
o
u
e
d
h
ę
s
r
l
r
n
s
a
n
n
a
z
n
i
o
k
g
n
e
y
s
u
t
l
t
k
t
i
o
o
t
r
ą
c
a
ł
ł
z
w
a
e
,
c
i
c
e
ą
h
w
d
a
z
e
c
e
l
n
u
c
I
e
r
ę
e
o
e
k
ó
g
f
n
g
w
z
e
s składa się z wielu ogniw słonecznych, które generują energię elektryczną. Instalacje fotowoltaiczne
i
n
e
e
y
t
j
i
j
l
.
o
c
ł
d
t
y
t
a
o
o
l
l
s
w
i
i
a
n
o
o
mogą być montowane na ziemi, dachu lub na ścianie i mogą być stałe lub wykorzystywać obrotnicę
c
l
z
a
e
g
t
l
e
g
c
b
b
d
b
z
z
b
t
z
,
m
u
a
a
s
ć
m
m
a
m
a
g
y
ć
o
o
y
w
a
n
g
n
e
n
n
n
n
e
,
u
r
e
e
r
n
n
n
s
b
y
ć
ś
y
s
e
b
i
i
o
o
y
i
i
u
u
a
ś
ł
i
y
y
a
y
ć
ć
i
ć
i
u
t
b
ą
c
m
i
u
e
y
m
t
m m
a
a
k
b
w
o
a
w
o
w
a
k
h
ą
h
ą
ą
w
o
o
e
k
g
z
k
g
e
z
n
g
g
i
i
n
z
.
z
n
n
i
i
e
a
i
o
.
e
o
s
y
t
o
y
o
o
t
i
F
s
F
w
o
w
a
t
a
a
c
i
t
c
j
a
n
n
i
z
c
j
z
i
a
c
i
e
l
e
e
b
b
l
e
z
z
u
a
i
a
u
n
z
ó
c
a
a
c
a
z
l
ś
n
ś
a
i
d
d
e
l
z
e
ó
ń
ń
ł
s
s
o
ń
ń
o
ł
e
e
n
n
e
n
e
a
a
z
r
i
i
r
n
w
w
e
e
d
d
e
e
e
e
m
m
słoneczną do śledzenia słońca po niebie. Fotowoltaika nie generuje zanieczyszczeń ani emisji gazów
p
e
e
p
i
i
j
j
i
s
o
o
i
s
a
c cieplarnianych po zainstalowaniu, i może być dowolnie rozbudowywana. Panele fotowoltaiczne nie
a
t
o
e
p
s
e
c
f
l
h
t
i
a
c
l
i
o
w
z
n
y
t
n
a
P
n
e
o
n
l
a
r
p
a
n
i
o
i
a
n
z
l
w
e
o
potrzebują bezpośredniego światła słonecznego do pracy, a jedynie światła dziennego, dlatego w
p o t r z e b u j ą b e z p o ś r e d n i e g o ś w i a t ł a s ł o n e c z n e g o d o p r a c y d z i e n n
y
ć
r
m
r
e
a
c
n
ę
l
i
w
e
z
.
r
g
e
d
i
z
ń
k
o
g
t
y
c
n
ą
d
pochmurny dzień nadal mogą wytwarzać energię elektryczną.
p
z
r
a
t
ą
o
y
m
l
n
w
e
n
u
a
e
a
h
Wiatr
W i a t r b y ł u ż y w a n y o d w i e k ó w d o z
Wiatr był używany od wieków do zasilania wiatraków przekształcających energię ruchu powietrza w
ą
d
a
p
a
g
a
w
ą
e
e
y
w
o
o
ę
m
energię obrotową za pomocą łopatek (żagli) do mielenia ziarna w rolnictwie i pompowania wody.
e e n e r r g g i i ę o b r r o t t o w ą z z a p o m o c c ą ł ł o p a t t e k k ( ( ż ż a g l l i i ) ) d o m i i e l l e n i i a z z i i a a r r n a w r r o l l n i i c c t t w i i e i i p o m p o w a a n i i a w o d y . .
e
e
n
o
p
p
w
n
o
o
o
b
o
n
w
w
d
m
n
o
a
o
n
o
a
p
a
e
m
o
a
m
m
a
b
o
h
d
o
b
o
o
e
n
w
u
n
w
w
n
a
p
o
a
n
e
n
w
o
n
w
d
e
a
k
p
P P o d o b n i i e , , n o w o c c z z e s s n e w i i a a t t r r a k i i m a j j ą t t e n d e n c c j j ę ę d o p r r z z y y j j m o w a n i i a p o s s t t a c c i i t t u r r b i i n w i i a t t r r o w y c c h
e
Podobnie, nowoczesne wiatraki mają tendencję do przyjmowania postaci turbin wiatrowych
o
ą
e
o
d
a
n
y
a
a
a
a
o
z
e
a
n
e
a
ż
o
p
ż
e
e
a
a
h
e
p
a
y
y
m
t
t
m
w
w
w
y
y
y
z
z
y
r
wykorzystywanych do wytwarzania energii elektrycznej lub pomp wiatrowych używanych do
w
w
r
e
c
w
w
c
e
y
i
i
l
l
a
y
l
o
o
w
k
k
r
y
y
l
r
t
o
c
c
h
n
o
w
g
t
b
j
h
i
n
i
o
o
d
y
y
i
j
r
w
r
d
n
n
d
h
r
h
r
p
c
p
g
t
c
n
n
n
n
i
b
n
c
a
a
u
i
i
u
u
e
z
u
h
t
e
e
c
d
a
r
y
g
n
u
ó
a
k
n
o
d
b
y
w
r
j
d
w
w
t
i
o
c
.
e
d
y
w
a
a
pompowania wody, zarówno w drenażu gleb, jak i do wydobywania wód gruntowych.
i
u
,
n
d
o
ż
h
Elektrownie wodne
o
n
a
n
n
j
e
Energia wodna generowana jest za pośrednictwem wody od czasów starożytnych. Energię pochodzącą
d
a
z
t
ś
m
c
r
s
w
a
w
e
t
i
r
e
o
e
g
E
e
p
o
y
d
y
w
h
c
ze spadającej lub płynącej wody wykorzystuje się do napędzania młynów wodnych do nawadniania.
z
a
i
n
z
w
s
c
a
z
s
z
ę
k
i
e
ń
c
Chociaż energia wodna nie zwiększa ilości dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń w atmosferze, to
e
z
z
y
z
u
ę
s
t
e
m
o
j
k
e
p
z
e
n
i
d
c
o
j
ą
ą
a
k
k
o
g
k
w
y
w
e
jednak wykorzystywane często do jej produkcji zapory wodne mogą mieć znaczące negatywne skutki i
j
a
t
n
y
d
a
n
n
y
w
c
o
e
z
g
r
e
m
e
t
s
t
y
j
c
d
c
o
s
k
a
u
z
ć
i
n
r
o
a
D
k
g
e
t
o
l
k
:
u
w
p
o
d
b
e
u
z
r
j
i
y
z
i
ę
w
ę
o
w
i
i
z
,
b
n
i
ł
p
społeczne i środowiskowe. Dzieje się to w wyniku: zmiany koryta rzeki, powodzi lub pogłębiania koryt
s
i
e
g
j
e
c
m
rzek, przekształcania ekosystemów w górnym i dolnym biegu rzeki, blokowania migracji ryb, tworzenia
e
s
r
y
a
k
o
t
i
s
m
z
n
o
r
i
a
s
n
i
e
delt, wysp barierowych, niszczenia żyznych obszarów na terenach zalewowych oraz przybrzeżnych
a
h
y
c
c
z
z
z
c
b
a
y
i
u
terenów podmokłych z ich populacjami. W związku z budową tamy, zalewana roślinność może rozkładać
l
n
z
k
,
ć
e
a
u
d
z
ś
l
o
w
a
t
z
p
o
m
u
a
n
w
i
ą
a
l
W
c
ś
n
j
h
w
ą
r
o
p
i
o
i
z
ą
e
a
i
n
t
e
e
z
a
l
n
j
s się beztlenowo wytwarzając gazy cieplarniane, takie jak metan.
a
r
k
t
a
ę
b
p
j
a
i
l
c
y
z
t
w
.
a
w
t
g
e
y
,
a
a
i
c
w
o
e
e
n
r
m
k
o
n
z
ą
r
e
g
n
e
i
y
d
t
t
e
w
l
e
n
a
j
a
s
z
a
z
a
z
r
n
w
n
a
o
j
ń
r
e
w
i
e
Energia elektryczna wytwarzana przez elektrownie wodne jest najtańszą formą energii, która w 2015 r.
s
p
n
e
e
y
z
t
c
n
t
r
w
a
o
k
e
o
t
%
a
7
w
n
a
i
n
e
z
r
0
o
e
b
g
a
r
o
o
d
w
g
a
n
i
n
e
p
l
a
z
zaspokoiła 16,6% całkowitego zapotrzebowania na świecie i globalnie stanowiła 70% odnawialnej energii i
i
j
n
c
1
y
z
r
e
t
%
h
z
elektrycznej, mimo szacunków zakładających wzrost jej produkcji o około 3,1% rocznie przez następne
e
p
ę
o
z
a
d
a
k
a
c
z
ł
p
e
c
n
ą
r
n
j
i
o
,
3
a
o
o
s
ł
k
25 lat.
Biomasa
m
a
p
a
e
e
o
n
e
o
e
o
a
p
n
m
m
e
n
e
o
n
d
n
o
e
n
n
y
p
w
n
B B i i o m a s s a a o z z n a c c z z a p o z z y s s k k i i w a a n i i e e n e r r g g i i i i p o p r r z z e z z s s p a l l a a n i i e d r r e w n a i i i i n n e j j m a t t e r r i i i i o r r g a n i i c c z z n e j j . . B i i o m a s s a a
Biomasa oznacza pozyskiwanie energii poprzez spalanie drewna i innej materii organicznej. Biomasa
p
B
e
a
o
a
a
w
n
e
g
a
a
ó
e
e
n
e
d
n
m
n
o
n
u
ą
w
n
o
o
n
e
o
b
y
o
a
o
d
e
w
c
o
o
o
a
w
ę
d
e
p
a
n
h
w
najczęściej odnosi się do roślin lub materiałów pochodzenia roślinnego, które nie są wykorzystywane w
n n a j j c c z z ę ś ś c i i e j j o d n o s s i i s s i i ę ę d o r r o ś ś l l i i n l l u b m a a t t e r r i i a ł ł ó w p o c c h o d z z e n i i a r r o ś ś l l i i n n e g o , , k k t t ó r r e n i i e s s ą w y k k o r r z z y y s s t t y y w a n e w
g
ó
a
e
y
.
m
s
n
e
n
ą
o
k
z
n
ą
g
c
a
w
s
a
h
z
p
o
o
e
k
z
żywności lub paszy, zwanych konkretnie biomasą lignocelulozową.
i
u
l
l
l
u
b
c
,
w
n
t
i
c
l
o
a
i
o
i
b
r
y
e
i
j
r
g
r
,
o
i
i
o
r
n
r
i
,
i
n
r
J J
g
Jako źródło energii, biomasa może być wykorzystywana bezpośrednio poprzez spalanie do produkcji i i
i
ł
o
o
d
ł
d
o
e
c
c
ó
o
r
r
d
ź
o
ź
ó
d
e
a
n
n
r
j
e
e
n
a
e
n
k
k
o
e
d
d
e
i
i
e
n
ć
ć
n
y
y
a
z
w
w
z
a
e
s
o
e
s
b
b
a
o
a
o
w
z
r
r
z
t
t
p
z
r
s
s
r
z
y
y
o
d
d
e
y
w
p
y
e
y
y
o
k
p
p
k
o
a
a
o
o
m
m
p
a
a
p
s
s
a
b
b
a
k
k
l
l
o
i
ś
ś
i
b
u
o
m
u
p
p
p
p
e
o
e
o
b
ż
a
a
ż
z
z
m
j
e
j
e
k
u
e
k
l
u
c
ł
ł
b
l
e
b
c
i
i
s
s
k
e
k
t
a
t
z
z
e
p
o
o
z
z
r
p
r
a
j
j
u
j
j
e
e
u
c
e
c
ł
ł
i
i
n
e
n
l
u
l
b
u
b
a
e
e
i
c c ciepła lub pośrednio po przekształceniu jej w różne formy biopaliwa, w postaci stałej, ciekłej lub
i
ł
a
ł
p
p
p
i
o
i
n
n
p
p
o
d
ś
ś
o
p
o
e
d
e
r
r
o
s
o
p
p
a
a
t
s
t
,
,
a
w
a
w
w
c
e
j
e
ł
ł
,
j
,
a
i
c
i
t
a
t
s
s
e
n
e
o
r
o
f
f
n
r
w
w
ż
ż
ó
r
ó
r
a
a
p
o
p
i
w
i
l
l
o
y
y
m
m
i
i
b
b
53
