Page 50 - Toucan_Modules_PL

z
g
O
i
ę
c
r
z
z
a
i
e

i
s
e
e
n
d
n
3.1 Oszczędzanie energii
n
r

i
o

r

n
o

1
1
j
e

e
a
i
a
j
0
g
g
0
,
o

e
e
o
,
8
8
n
n

u
u
e
e

n
n
n
s
s
b
p
p
b
ó

n
ó
d
d
o
o

j

t
w
ę
t
s

w
s
j
ą
ą
e
e
a
a
j
j
c
n
e
e
d
d
n
c
i
e
d

i
i
e
i
i

i

d
9
9
w
p

,
,
p
ę

p
a
r
w
a
a
p
r
a
m
o
o
i
l
l
i
o
n
n

o
m
s
s

m
p
i
i
m
m
p
P
r
r
d
u
u
w
a
a
" " "Pomimo niedawnej poprawy stanu energii, dającej dostęp prawie 9 na 10 osób, 840 milionów ludzi i i
d
z
z
y
y
w
P
ó
ó
l
l
w
w

i
o
o
a
4
0
4
a
m
0
t
t
i
w
e
o
7
pozostaje bez prądu. 37% światowej populacji, czyli 3 miliardy ludzi nadal używa do gotowania i
d
o
u
3
p
u
u
e
n
p p o z z o s s t t a j j e b e z z p r r ą d u . . 3 7 % ś ś w i i a t t o w e j j p o p u l l a c c j j i i , , c c z z y l l i i 3 m i i l l i i a r r d y l l u d z z i i n a d a l l u ż ż y y w a
a
d
a
y
a
a
d
a
a
w
a
%
u
p
ą
d
b
p
w
o
m
e
y
3
o
w
i
p
n
e
a
c
a

ogrzewania, zanieczyszczających powietrze w gospodarstwach domowych, kombinacji paliwa i pieca
a
i

i
c
c
k
o
l
h
a
i
m
c
i
b
y

j
p
u
j
o

o
a
e
n
l
,
w
n
i
w
w
i
o
l

,
l
d
y
w

e

c
d
n
d
a
n
w

ę
j
a
r
p
g
,

4
a
e

z
k

f
c
y
k
t
i
ą
w
t takich jak nafta, drewno, węgiel, węgiel drzewny, a nawet odchodów zwierzęcych, powodując 4 miliony
t
n
h
o
i
e
,

ę

r
a
i
,
e
m
a
g
przedwczesnych zgonów rocznie. (ONZ, 2021)
o
i

ó
e
n
n
o
c
w
z
r

h
r
z
w
e
c
s
d
n
z
y
e
g
c
p
z
z
r
a
e
i
g

e
Niezawodna i niedroga energia elektryczna ratuje i poprawia jakość życia. Do zalet energii elektrycznej

l
t
e
n
n
e
z
e
h
a
r

i
d
ł
a
t
u
p
wpisuje się zasilanie komputerów, szkół, ładowanie telefonów, schładzanie żywność oraz
m
o
s
k
c
o
y
j
b
r
w
z
n
funkcjonowanie firm i niezbędnej infrastruktury. Wytwarzanie energii jest jednak również głównym
f
k
e

i
m
i
e
n
w
n
d
k
n
i
n
c
j
g
u
ł
ó
e

ż
ó
ę

t
n
m

d
.

u
a

k
a
r
f
s
w
t
e
a
y
u
o
n
n
i
r
r
i
r
n
e
f
i
i
p
y
a
s
n
l
u
m
c
m
a
t
o

i

,
,
h
c
n
a
g
i
a
n
e

d
i
w
m
z

c
o
ó
z
a
ę
d

r
o
i
n
k

%
p
y
0
a

l
7
y
y
c
z
z
p

r
n
ą
j
y
c
a
y
z
i
n
m
i
k
e
c czynnikiem przyczyniającym się do zmiany klimatu, gdyż generuje ponad 70% gazów cieplarnianych, co
n
i
w y m a g a i n w e s t y c j i i r o z w o j u w z a k r e s i e ź r ó d e ł o d n a w i a l n y c h .
wymaga inwestycji i rozwoju w zakresie źródeł odnawialnych.
e
m
n
c
a
z
e
n
Z tego powodu, fundamentalny dla dobrobytu ludzkości jest cel nr 7 Agendy na rzecz zrównoważonego
l

z
y
g
d
r
o
w
,

w
a
n
ó
z
ż
r
o
n
u
e

a
f
n
o
t
a
rozwoju 2030, zakładający:
o
o
o
Cel #7 "Zapewnienie wszystkim dostęp do przystępnej cenowo, niezawodnej, zrównoważonej i
p
e
a
d
o
m
n
n
p
e
n
e
ę
e
w
d
o
y
w
w
p
d
a
#
n
Z
e
n
p
ę
C C e l l # 7 " " Z a p e w n i i e n i i e w s s z z y s s t t k k i i m d o s s t t ę p d o p r r z z y y s s t t ę p n e j j c c e n o w o , , n i i e z z a a w o d n e j j , , z z r r ó w n o w a ż ż o n e j j i i
o
e
n
w
n
e
n
w
ó
7
e
o
e
w
nowoczesnej energii

s

h
g
0
D
ó
6
w

i
a
7
y
z

c
t
n
o
o
a
l
k
j
e

b
a
o
e
ł
n
n
o
l
s
e

i
.
%
i
w
j
e

g

a
1
t

m
e
n
i
p
r
ł
i
o
c
o
%
Dostawy energii stanowią około 60% globalnej emisji gazów cieplarnianych. Około 17% zapotrzebowania
k
i
w
o
g
n
s
r
l

o
a
ą
a
i
y

c
n
l
y
ó
a
t
s
e
z
a
w
e
o

i
k
k
i
d
s
t
c
a
k
u
z

r
ź
m
i
o
j
n
ó
u
n
na energię zaspokajają obecnie źródła odnawialne, a dla uniknięcia najgorszych skutków zmian klimatu
r
g
b

h
m

8
k

z
i

y
i
a
n
a
y

m
z
ć
5
Z
p
ą
r
%
d
e
s
ę
t
m
g
ó
s

n
o
Z
s
ł
ą
ł
u
K
M
o

ą
.
w
l

o
d
o
i
d
i
.
o
wielkość ta powinna osiągnąć około 85% do 2050 r., ostrzega Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu.
Ograniczone paliwa kopalne
t
e
,

t
i
e
,
i
i
t
t

i
k
p
k
j
r

k
w
m
l
l
i
y
y
a
z
z
e
,
e
e
,
a
s
s
a
m
p
w

k

i
ó
a
ó

n
ę
ę
y

e

n
t
n
f
t
m
m

y
y
,
,
o
o
o
o
k
k
a
a

e
e
f
r
t
r
n
t
r
t
t
a
j
o
a
a
a
o
i
i
w

ś
ś
y

l
l
g
b
w
g
b
i
g
a

j
j
i
n
g
n
r

z
i
a
z
i
h

c

o
c
a

a
o
y
h

y
n
n
r
Paliwa kopalne, z których tradycyjnie korzystaliśmy, takie jak węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny, obecnie

y
z
e
i

i
a
c
y
c
y
a
k
d
c
r
e
d
z
k
r
e
e

y
c
ś

o
o
w
w
e
e
k
t
.
g
,
,
k
.
s
s
c
s
z

z
c
i
i
ą
ą
c
e
c
e
d
,
o
podstawowe źródła energii na świecie, są ograniczone. Nie chodzi o to, czy się skończą, ale kiedy to
n

,
n
o
d
i
k
k
n
i
i
n
o
i
o
o
r
d
d
a
a
o
a
a
l
l
h

h
i
ź
d
ń
ń
d
i
i

ź
n
r

n

z
a
a
z
c
t
t
N
N
g
e
e
e
e
c
ó

ś
ó

c
t

o
o
c
o
r
r

i
i
e
w
w
e
o
g
g
a
e
i
i
a
e

e
e
a
a
o
i
i
c
o
y
y
y
r
r
y
o
w

e

ą
w
s
s
ą
i
i
ę
,
,

o
s
s

d
z
ę
e
z
d
p p
ł
ł
i
z
n
e
e
n
z
c
s
h

c
u
a
a
m
ę

y
e
c
e
w
i
i
z
:
i
o
s

ą
p
z
n
y
n
t
s
n
a
w

e
z
i
s
ż

b
w
ż
c
o
i
nastąpi: używamy ich znacznie szybciej niż mogą się regenerować, ponieważ powstawały przez miliony
i
ż
j
n
g
m

a
y

e
k
y
a
ś
d
z
a
l
c
w
i
s
i
lat w geologicznym procesie ściskania materiału organicznego, dlatego wydzielają emisje podczas
y
d
y
i
o
b
l

c
y
c
"
a
j
"
m
k
u
y
P
y
r

a
z
ż
o
a
spalania. Przekroczyliśmy już "szczyt wydobycia ropy",

i
z
p
c
.
i

ś
e
l
n

s
a
z
s
p
o
y
r
r
t
w
z
,
i
e
e
m
p
t
która przy obecnym tempie użytkowania może się

z
a
e

wyczerpać do 2052 roku. Przejście na gaz pozwoliłoby
c
ś
i
a
j
g

z
e

n
o
k
z
l
y
p
a
e

h
n
s
l
przedłużyć wykorzystanie paliw kopalnych o zaledwie 8
w
a
i
p
c
y
o
t
i
y
r
k
n
a

w

w
kolejnych lat, do 2060 r.; a wypełnienie luki popytu

a
o

energetycznego węglem może trwać do 2090 roku. W
r
e
r
0
t

ć
m

w
.

W
ę
w
o
o
m
a
2
k
ż
e
d
9
u

l
0
g
w
a
e
e
w
l
r
e
c
i
l

z
n

w
i
j
tym czasie należy znaleźć więcej rezerw paliw
ź
p
ę
e
r
z
ć

a
p
a
p
w
kopalnych, które prawdopodobnie są mniejsze niż
o
d
d
r
o
o
a
ą

j
y
j
i
o
e
u
c
j
a
a
a
c
p
j
z
j
l
w

a
ż
o
u
p
k
a
i
i
,

r

m
t tempo, w jakim zużywa je rozwijająca się populacja
o
e

w
ę
w
p
z
s
m
naszego świata (Stanford).
Zmiany klimatyczne
m
e
i
n
o
j
g
j
k
o
m

g
ł
i

Konsumpcja energii jest głównym czynnikiem zmian klimatu, generując około 70% globalnej emisji i
e
n
k
o
l
t
7
n
b
%

s
e
m
y
l
0
i
n

s
ł
o
j
a
z
y
ó

e
w
c
y

2
g
,
c
O
ę

p
0
n
r
i
a

l
i
h

s
f
e
k
p
a
w

s
l
n
2
c
(
1
a
e
:
w
e
)
m
l
t
i
a
e
r
o
N
j
n
n
l
o

y
c
a
i
u

Z
w

k
e
h
n
a
g
e
z

u
t
t
a
i
a
d

p
gazów cieplarnianych (ONZ, 2021): spalanie paliw kopalnych emituje dwutlenek węgla do atmosfery, ,
ó
d
w
y
l
m
p
o
a
e
l
k
o
o
u
i
d

a
w
n
a
i

o
o
c
e
e
,

ą
p
i
e
i
j
i

ś
w
a
.
n
t
c

n
c
i
c
e
w
n
z
l
z
e
c
n
y
o
p
a
b
n
ł
p

c

r
l
z
y
l
e
t
o
l
tworząc efekt cieplarniany spowodowany przez człowieka na świecie, czyli globalne ocieplenie. Oczekuje
r
e
i
e
a
w
O

o
e
z
e
e
z
g
s
p
f
e
a
e
w
k
r
k
B
o
G
w
,
t
h

r

r
t
t
i
,
r
e
e
ż
e
się, że do 2030 r. globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie o 20–35% (Better Growth, Better
s

ę
3

2
5
a
e

n
r
e
i
e

n

n
.
%

r
o
ś
o

r
i
e

n
3
ę
0
i
0
g
w
z
2

0
g
z
o
r

e
t
z
B
t
a
t
p
b
d
e
o
a
w
e
o
l
a
e
n
l
(
b

o
m
y
g
g
o
m
a
a
a
e
w
e
e
a
e
e
e
n
m
p
a
b
a
ę
d
b
a
b
C C l l i i m a t t e , , 2 0 1 4 ) ) . . S S t t a b i i l l i i z z a c c j j a g l l o b a l l n e j j t t e m p e r r a t t u r r y b ę d z z i i e w y y m a g a a ł ł a d e k a a r r b o n i i z z a c c j j i i z z u ż ż y c c i i a e n e r r g g i i i i , ,
u
Climate, 2014). Stabilizacja globalnej temperatury będzie wymagała dekarbonizacji zużycia energii,
y
n
a
o
e
n
k
a
a
u
2
e
4
0
b
d
1
d
c

n

c
c
ą
ą
j
c
j

d
t

t
r
i
ą
i
k
k
ą

e
i
i
y
o
o
j
r
j
n
ę
y
ę
w
w
y
ś
n
n
a
ś
n
l
n
n
ś
l
n
ś
c
w
w
c
a
a
o
a
e
e
o
i
i
u
w

l
w
u
y
b
o
o
z
z
b
n
n
i
ą
ą
i
d

a
l
d
a

t
l
n
n
a
e
l
y
n
r
e
z
y
a
e
e
p
o
e
e
n
n
z
p
r
r
r
e
z
z
a

n
n
n
z
n
z
,
c
e
e
c
n
c
e
a
,
c
h
h
o
g

a
e
g

e
e

a
przejścia na energię odnawialną lub jądrową z paliw kopalnych, znacznej efektywności energetycznej j j
p p
p
z
z
a
t
e
a
f
e
p
f

e

j
e
g

k
g
k
w
i
j
r
l
l
i
r
w
oraz wdrożenia na dużą skalę wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS) w celu utrzymania
o r a z w d r o ż e n i a n a d u ż ą s k a l ę w y c h w y t y w a n i a i s k ł a d o w a n i a d w u t l e n k u w ę g l a ( C C S ) w c e l u u t r z y m a n i a
zużycia paliw kopalnych.
Zdrowie i dobre samopoczucie

50