Page 154 - Toucan_Modules_PL
P. 154
h
i
p
c
ł
a
· poleganie na materiałach pierwotnych,
a
e
c
y
,
h
n
w
r
t
o
n
a
e
i
g
o
p
e
l
e
t
i
r
a
a
n
m
o
t
t
o
w
a
c
w
a
r
s
s
e
e
r
u
u
a
r
r
e
i
i
e
a
m
ó
c
m
ó
w
w
r
e
ó
j
e
k
t
t
k
ó
j
.
r
.
p p
r
w
w
o
o
n
i
i
n
i
e
e
i
r
a
o
ł
ł
o
w
a
a
w
a
g
z
z
m
n
i
m
n
u
c
c
e
l
u
e
l
n
i
e
n
i
a
a
e
e
j
i
e
j
z
z
s
s
w
r
ż
y
r
a
c
c
a
ż
e
e
e
g
c
c
n
e
y
n
c
c
y
y
h
w
h
z
y
u
u
y
j
n
n
j
z
· projektowanie surowców regeneracyjnych w celu zmniejszenia zużycia materiałów.
p
e
o
e
m
n
o
e
m
g
w
n
n
n
w
e
m
a
ę
y
n
o
y
e
e
b
u
y
e
m
w
y
w
a
d
m
o
w
p
o
o
u
g
a
o
e
P P i i e e r r w o t t n y y m c c e l l e m g o s s p o d a r r k k i i o o b i i e g g u z z a m k k n i i ę t t y m j j e s s t t w y w i i e r r a n i i e k k o r r z z y y s s t t n e g o w p ł ł y w u n a s s y s s t t e m y y
Pierwotnym celem gospodarki o obiegu zamkniętym jest wywieranie korzystnego wpływu na systemy
a
w
p
z
z
w
e
z
u
u
r
i
h
n
o
ą
c
e
ż
s
c
t
r
t
n
h
i
a
u
d
e
p
y
h
l
l
a
b
c
c
a
l
i
z
a
c
l
u
z
a
a
w
e
e
n
a
i
b
a
k
a
ć
o
.
s
o
ś
ź
i
n
d
i
r
w
t
i
y
a
W
n
naturalne bez ich uszczuplania lub przeciążania. Widać to wyraźnie w zaletach środowiskowych
r
o
o
u
e
ę
a
N
n
e
k
m
e
y
g
u
d
e
w
k
a
ó
g
a
g g o s s p o d a a r r k i i o o b i i e g g u z z a m k k n i i ę t t y m . . N a p r r z z y y k ł ł a d g g o s s p o d a r r k a o o b i i e g u z z a m k n i i ę t t y y m e m i i t t u j j e m n i i e j j g a z z ó w
u
d
o
a
m
m
ę
d
b
a
a
m
gospodarki o obiegu zamkniętym. Na przykład gospodarka o obiegu zamkniętym emituje mniej gazów
o
o
k
m
m
n
p
a
o
o
p
p
b
e
k
o
n
o
i
i
ę
i
z
e
r
i
r
w
m
r
e
z
i
e
e
l
a
w
i
a
e
z
n
o
d
ę
u
r
a
t
o
r
p
z
o
o
r
l
w
p
,
y
a
n
e
t
r
c
n
.
i
e
h
r
y
h
n
c
n
c
h
c cieplarnianych, chroni ziemię, powietrze i wodę oraz chroni rezerwy naturalne.
a
o
i
n
,
k
y
k
w
w
y
a
k
k
a
a
a
m
n
n
i
i
m
w
i
s
s
i
o
y
y
o
w
t
t
w
w
o
n
e
e
n
k
ę
ę
k
o
i
i
d
d
i
a
r
r
a
p
e
e
p
i
o
o
o
o
o
k
b
b
k
o
i
i
e
e
c
ą
j
j
ą
c
z
z
o
o
g
g
s
s
g
z
z
g
u
u
d
?
d
o
m
?
m
o
r
ś
r
ś
Jakie są zatem korzyści środowiskowe wynikające z gospodarki o obiegu zamkniętym?
Mniej gazów cieplarnianych
a
p
c
e
m
p
a
m
ę
g
Postępując zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym, emisje gazów cieplarnianych są
n
a
P P o s s t t ę p u j j ą ą c z z g g o d n i i e e z z z z a s s a d a a m i i g g o s s p o d a a r r k k i i o o b i i e g u z z a m k k n i i ę t t y m , , e m i i s s j j e g a z z ó w c i i e p l l a r r n i i a n y c c h s s ą
o
h
y
a
n
n
ą
y
o
u
w
o
b
e
e
g
e
n
d
ó
d
o
p
a
u
o
m
o
c
m
a
ę
d
s
a
l
o
b
n
e
n
w
r
y
ą
a
a
t
a
u
b
s
y
i
a
e
n
l
a
l
t
o
i
c
a
g
t
e
z
i
e
i
k
e
ą
o
k
a
n
i
k
y
a
y
n
o
z
w
j
a
m
z
u
e
m
e
l
r
m
Z
w
i
r
t
.
c
ł
y
d
m
n
ó
i
k
t
s
automatycznie redukowane w skali globalnej. Zmiany klimatyczne i wykorzystanie materiałów są ze sobą
z
w
o
s
e
c
l
l
i
d
d
i
r
l
l
b
r
i
b
l
z
l
l
m
n
e
e
o
z
2
2
u
e
l
i
a
%
c
c
l
o
n
b
i
i
%
p
n
z
c
u
n
n
e
r
o
a
i
r
o
ł
e
o
o
y
6
c
c
6
c
ł
e
e
a
e
ą
a
n
n
p
a
ó
y
a
W
ą
c
ś
n
i
i
o
g
n
n
y
W
b
m
y
,
,
ó
z
a
c
E
ś
g
E
a
c
o
g
m
(
a
e
w
l
p
z
e
e
C
y
m
l
a
e
i
j
i
i
g
l
h
j
w
h
o
g
z
o
C
z
p
ś ś ściśle powiązane. Według obliczeń Circle Economy, 62% globalnych emisji gazów cieplarnianych (z
i
c
c
.
s
(
h
s
w
c
z
e
h
w
ń
ń
i
.
e
i
i
c
g
y
w
m
w
d
o
e
d
p
h
p
wyłączeniem emisji pochodzących z użytkowania gruntów i leśnictwa) pochodzi z wydobycia,
g
e
n
o
n
b
o
c
n
m
e
y
w w y ł ł ą c c z z e n i i e m e m i i s s j j i i p o c h o d z z ą c c y c c h z z u ż ż y y t t k k o w a a n i i a g r r u n t t ó w i i l l e ś ś n i i c c t t w a ) ) p o c c h o d z z i i z z w y y d o b y c c i i a , ,
h
h
ą
a
e
o
a
w
n
o
o
w
y
u
u
y
d
ą
ó
a
przetwarzania i produkcji towarów zaspokajających potrzeby społeczeństwa; tylko 38% jest emitowane
p r z e t w a r z a n i a i p r o d u k c j i t o w a r ó w z a s p o k a j a j ą c y c h p o t r z e b y s p o ł e c z e ń s t w a ; t y l k o 3 8 % j e s t e m i t o w a n e
p o d c z a s d o s t a w y i u ż y t k o w a n i a p r o d u k t ó w i u s ł u g ( C i r c l e E c o n o m y , 2 0 1 9 ) .
podczas dostawy i użytkowania produktów i usług (Circle Economy, 2019).
e
i
w
o
z
n
n
y
t
r
i
e
i
i
l
o
d
,
n
i
p
z
g
w
o
b
b
Ż
o
Żywotne gleby, powietrze i zbiorniki wodne
r
k
w
e
e
t
y
e
a
Ekonomiczne wykorzystanie obiegu zamkniętego wspomaga ważne ekosystemy, takie jak gleba,
E E k o n o m i i c c z z n e w y k k o r r z z y s s t t a n i i e o b i i e g g u z z a m k k n i i ę t t e g o w s s p o m a a g a w a ż ż n e e k k o s s y s s t t e m y , , t t a k k i i e j j a k k g l l e b a , ,
y
w
y
n
ę
n
a
o
k
m
a
e
a
e
a
y
a
n
g
n
e
o
m
e
g
a
m
e
n
o
u
e
b
o
w
y
e
o
o
e
e
m
g
o
w
p
b
p
e
n
o
a
o
u
w
w
o
o
ą
k
n
c
w
n
m
y
b
p p o w i i e t t r r z z e i i z z b i i o r r n i i k k i i w o d n e . . E k o s s y s s t t e m y y t t e z z a a p e w n i i a a j j ą u s s ł ł u g g i i o c c z z y s s z z c z z a a j j ą c c e , , d o b r r a a t t a k k i i e j j a k k
d
e
powietrze i zbiorniki wodne. Ekosystemy te zapewniają usługi oczyszczające, dobra takie jak
b
E
e
u
ą
e
y
e
e
a
e
o
o
d
e
a
a
.
.
e
a
e
p
p
i
t
ł
ł
t
a
l
w
w
p
a
a
i
r
r
n
n
s
r
u
w
p
y
n
r
w
u
d
d
u
l
s
u
k
W
n
i
W
o
o
i
y
n
e
u
i
u
e
o
o
o
o
n
t
n
i
d
produktywne pola uprawne, zapylanie i bezpieczna woda pitna. W gospodarce liniowej usługi te są
d
i
d
p p
t
b
b
p
e
s
e
s
o
i
o
w
i
p
w
j
d
s
c
,
u
,
z
z
s
c
e
e
e
e
u
n
n
l
l
a
a
e
l
a
a
i
l
n
a
a
a
r
r
a
y
y
e
p
p
o
g
w
a
t
ą
i
o
w
j
c
z
ą
i
o
z
c
t
p
o
p
i
e
e
z
a
e
i
k
z
g
e
n
g
g
p
n
p
n
e
w
w
d
a
n
s
o
r
z
z
p
r
d
t
n
y
y
y
k
m
z
e
u
w
e
c
z
o
i
n
k
b
o
t
w
e
p
y
m
o
r
o
n
o
e
w
ł
g
c
d
u
ostatecznie wyczerpywane przez ciągłe wydobywanie produktów lub zdominowane toksycznymi i
n
t
y
b
a
w
i
a
ó
z
e
a
e
s
y
ą
t
e
c
i
p
l
i
z
c
s s składowaniem. Gdy towary te wykorzystywane są w cyklu, gleba, powietrze i zbiorniki wodne pozostają
z
i
d
r
k
z
i
i
o
r
r
a
i
r
o
o
n
n
k
o
d
n
p
n
i
w
i
z
z
,
,
w
e
i
o
e
i
e
e
t
i
o
i
t
b
e
b
p
w
w
e
y
s
s
z
z
y
t
o
o
w
t
y
y
r
y
k
k
w
w
y
s
d
d
r
s
o
o
ł
ł
s
ą
ą
o
w
w
o
s
a
a
n
w
a
a
n
e
z
z
e
j
G
G
j
d
y
w
d
w
y
.
n
ą
ą
a
a
n
i
m
m
.
i
e
e
t
y
y
o
t
t
t
e
e
o
o
o
w
t
t
w
a
r
r
a
a
a
c
p
l
p
g
y
l
e
e
k
k
g
k
k
u
l
l
u
y
,
,
c
a
b
b
odporne i produktywne (SYKE, 2018).
o d p o r n e i p r o d u k t y w n e ( S Y K E , 2 0 1 8 ) .
Ochrona rezerwatów przyrody
Wydobycie surowców i utylizacja odpadów wywierają szkodliwy wpływ na rezerwaty przyrody. Te
W y d o b y c i e s u r o w c ó w i u t y l i z a c j a o d p a d ó w w y w i e r a j ą s z k o d l i w y w p ł y w n a r e z e r w a t y p r z y r o d y . T e
u
y
n
a
g
a
o
e
k
n
p
o
e
e
o
e
e
a
n
a
u
h
u
a
o
h
w
p
a
m
m
w
a
e
o
e
u
e
a
o
naturalne przestrzenie mają kluczowe znaczenie dla zachowania usług ekosystemowych (jak opisano
a
n
n
a
w
y
n n a t t u r r a l l n e p r r z z e s s t t r r z z e n i i e m a j j ą ą k l l u c c z z o w e z z n a c c z z e n i i e d l l a z z a c c h o w a n i i a u s s ł ł u g e k k o s s y s s t t e m o w y c c h ( ( j j a k k o p i i s s a n o
n
d
e
d
e
n
e
e
a
b
k
g
e
o
n
ó
w
a
d
u
w
a
n
a
e
ą
o
m
e
u
n
d
e
n
O
e
u
w
o
wcześniej), a także dziedzictwa naturalnego i kulturowego. Obecnie wiele rządów i organizacji zajmuje
e
g
w w c c z z e ś ś n i i e j j ) ) , , a t t a k ż ż e d z z i i e d z z i i c c t t w a n a a t t u r r a a l l n e g o i i k k u l l t t u r r o w e g o . . O b e c c n i i e w i i e l l e r r z z ą d ó w i i o r r g g a n i i z z a c c j j i i z z a a j j m u j j e
e
o
a
u
w
e
u
n
e
s
z
o
i
p
m
z
r
s
j
s
p
a
e
w
u
ą
z
y
z
y
p
ó
o
i
i
i
c
b
m
r
d
s
c
w
l
t
A
ś
t
r
r
h
o
k
c
a
c
e
y
j
i
k
d
ą
l
ę
.
z
e
s się przede wszystkim ochroną przyrody przed eksploatacją i utylizacją surowców i śmieci. Aby
d
y
o
e
r
i
a
c
t
y
o
ą
i
p
w
r
a
w
u
r
c
c
r
w
l
n
z
ć
n
z
e
i
t
t
p
o
u
l
o
y
ć
p
y
i
a
t
d
d
n
n
ó
e
i
o
a
i
i
e
i
e
i
a
i
n
m
h
h
m
a
a
t
i
a
a
a
z
ó
o
a
c
c
e
z
s s systematycznie chronić dziką przyrodę, prowadzenie eksploatacji i wysypisk odpadów musi zostać
n
k
r
r
k
o
y
y
o
r
o
y
r
o
y
i
r
s
s
r
w
s
s
e
o
i
e
z
z
y
,
s
t
y
e
,
y
s
z
t
s
z
e
j
j
d
o
p
p
ę
ę
p
s
d
p
m
m
w
e
d
d
s
z
z
p
p
o
o
w
s
d
d
i
t
i
ć
ć
d
t
i
d
k
ą
ą
y
s
w
s
k
p
p
c
k
k
i
a
i
a
c
w s t r z y m a n e . O s i ą g a s i ę t o p o p r z e z g o s p o d a r k ę o o b i e g u z a m k n i ę t y m ( S Y K E , 2 0 1 8 ) .
wstrzymane. Osiąga się to poprzez gospodarkę o obiegu zamkniętym (SYKE, 2018).
y
l
n
t
i
d
m
ę
a
o
c
n
a
ą
k
y
h
W tym module dowiedzieliśmy się o korzyściach płynących z gospodarki o obiegu zamkniętym dla
p
o
s
g
h
y
y
c
c
ś
c
o
r
z
i
z
ę
o
b
o
i
k
i
a
z
k
m
g
e
u
d
s
a
o
ł
i
p
r
środowiska.
Pytania do refleksji
e
n
d
y
g
i
a
ż
b
y
g
m
a
t
n
k
i
ę
m
t
u
a
w
j
z
e
s
o
r
k
p
a
d
o
y
ś
r
a
C
o
k
a
?
s
Czy gospodarka o obiegu zamkniętym jest ważna dla ochrony środowiska?
o
w
i
d
r
o
o
o
s
h
a
c
l
z
n
o
Jakie są korzyści z modelu cyrkularnego w zakresie ochrony środowiska?
r
y
k
r
m
k
o
o
u
c
ś
e
i
s
l
d
c
z
y
ą
z
y
ś
o
r
n
c
o
h
o
r
k
s
a
?
i
a
d
o
w
J
g
e
o
w
e
l
u
a
n
r
e
r
k
k
e
i
s
i
z
a
154