Page 74 - Toucan_Modules_PL
P. 74
ą
y
a
a
y
z
a
z
a
a
a
a
ą
n
n
a
e
W
W
w
z
z
w
m
i
i
m
e
n
n
e
e
m
z
a
m
z
w
4.1 Wyzwania związane ze zmianami
w
z
z
n
n
z
i
i
i
i
i
z
a
i
klimatu dla rozwoju rolnictwa i
k l i m a t u d l a r o z w o j u r o l n i c t w a i
agrobiznesu
z
r
i
s
g
a
e
b
n
o
u
w
t
i
t
n
n
r
r
i
i
e
e
d
d
k
k
o
o
i
i
ę
ę
a
a
n
e
e
e
a
o
i
a
o
s
m
n
s
z
e
m
z
p
p
,
,
n
n
o
o
k
k
p
p
o
o
d
d
w
w
ó
ó
e
e
a
a
,
,
w
w
o
o
l
o
k
t
o
k
i
s
w
i
p
l
s
p
e
s
.
e
.
i
i
t
ś
ć
s
ś
ć
r
ś
ś
a
a
o
l
n
o
l
ó
w
m
ó
l
i
i
l
w
n
d
o
d
,
e
e
,
y
y
w
w
n
o
n
m
w
w
Zmiany środowiskowe, np. topnienie lodowców, większa ilość opadów, ekstremalne
Z Z
c
c
r
l
y
a
a
a
a
a
n
a
n
a
a
n
k
e
y
l
n
n
i
i
,
,
i
i
n
e
e
c
c
n
z z
g
g
d
d
zjawiska pogodowe i zmiana pór roku, znacznie zmieniły naszą planetę, generując
n
a
a
k
w
p
j
z
p
ą
w
ę
j
c
z
z
ą
m
m
z
a
a
n
t
w
w
n
t
e
e
i
s
s
,
o
o
,
s
s
z
i
i
ę
c
z
a
a
i
z
e
z
u
r
o
n
g
g
ł
ł
n
n
ó
u
r
r
i
i
i
j
j
u
k
e
i
k
e
ą
o
r
r
n
p
o
p
m
m
ó
o
u
r
z
p
ą
e
p
z
e
o
e
e
o
t
t
i
u
b
a
u
a
a
i
ż
r
ż
a
a
a
b
n
r
n
r
r
a
u
u
r
n
t
a
t
t
takie zdarzenia, jak zmiany klimatu i utrata różnorodności biologicznej, które w
i
i
k
k
n
c
c
g
g
o
o
j
o
m
m
i
i
r
j
z
z
o
l
l
e
e
o
z
z
o
a
a
t
c
n
c
y
j
m
n
m
o
d
d
t
t
j
,
,
k
ś
l
l
ś
ó
k
ó
y
i
i
o
ó
k
w
i
i
r
k
i
e
e
ó
w
o
r
o
i
n
n
r
r
r
s
r
k
c
a
k
a
c
e
z
z
i
c
w
o
ł
o
w
e
.
.
s
c
i
p
ł
p
j
j
a
i
o
o
i
n
,
,
n
a
d
d
c
g
g
c
s
ą
ą
o
g
s
o
w
w
g
g
n
n
p
e
e
p
o
o
u
o
m
m
o
e
e
g
t
t
g
g
u
z
z
o
s
o
r
r
t
t
s
o
o
e
s
e
w
w
n
n
z
s
z
k
z
z
c
i
c
y
połączeniu z konsekwencjami ciągłego wzrostu gospodarczego, np. wzrostem liczby
y
b
b
m
m
e
k
e
l
i
l
l
l
z
o
y
z
z
n
n
n
n
r
r
z
y
r
t
a
r
z
u
t
z
c
a
o
c
s
a
a
s
s
w
y
y
w
z
h
h
,
c
w
w
c
,
z
y
o
o
y
s
s
s
o
y
k
k
c
o
y
c
m
w
,
,
w
m
,
i
i
,
ó
n
n
z
d
d
b
b
z
c
c
ó
ś
o
o
ś
m
m
n
u
a
n
u
n
a
e
u
a
t
t
e
a
e
a
i
e
m
m
a
i
i
i
n
n
e
e
n
s
z
s
y
e
l l ludności, masowym wykorzystaniem zasobów naturalnych, zanieczyszczeniem,
i
m
m
a
z
a
i
y
e
doprowadziły do powszechnego zrozumienia, że rozwój społeczeństwa nie jest już
d o p r o w a d z i ł y d o p o w s z e c h n e g o z r o z u m i e n i a , ż e r o z w ó j s p o ł e c z e ń s t w a n i e j e s t j u ż
ć
ć
ć
a
b
m
n
m
z
l
p
z
l
ć
o
b
a
n
n
w
a
y
w
o
o
ę
b
y
y
r
b
i
n
o
a
o
a
i
p
e
e
m
a
z
p
o
i
p
i
e
n
t
t
o
o
s
s
r
n
p
p
ą
p
e
a
ę
e
,
r
e
,
r
s
m
k
ą
o
m
z
ś
i
z
k
a
zrównoważony i potrzebne są zmiany, aby zapewnić przyszłość następnym pokoleniom
n
n
p
s
y
y
n
t
ł
n
z
z
y
t
s
e
o
y
e
p
y
s
p
n
z
z
i
ś
ł
z
n
m
[3] [12].
R o l n i c t w o j e s t n i e z w y k l e p o d a t n e n a z m i a n y k l i m a t u i c h o c i a ż o b s z a r y w i e j s k i e
Rolnictwo jest niezwykle podatne na zmiany klimatu [12] i chociaż obszary wiejskie
wnoszą wyjątkowy i ważny wkład w światową gospodarkę, stoją one przed
w n o s z ą w y j ą t k o w y i w a ż n y w k ł a d w ś w i a t o w ą g o s p o d a r k ę , s t o j ą o n e p r z e d
o
w
t
s
d d
o
a
t
j
t
a
t
t
k
l
l
j
l
t
a
k
i
n
n
l
ą
ą
k
i
i
k
w
a
a
j
ą
s
m
i
i
m
a
w
c
c
,
,
i
a
o
a
m
m
j
c
i
j
y
e
y
y
y
i
c
i
w
y
j
k
r
j
a
s
s
i
i
u
n
m
y
a
z
n
a
z
m
m
ę
d
d
ą
i
i
i
z
m
ę
p
o
z
k
s
a
a
a
z
a
c
p
z
w
e
e
dodatkowymi wyzwaniami, takimi jak malejąca i starzejąca się populacja, mniejszy
a
i
a
i
w
e
p
j
p
m
m
s
a
o
a
e
e
,
,
u
j
j
a
o
c
a
a
r
e
i
n
e
w
w
o
n
d
d
o
m
o
a
s
m
a
n
r
r
n
o
o
u
z
e
i
i
z
s
o
t
t
a
a
o
r
i
i
r
s
s
a
c
s
s
c
t
t
t
t
a
n
l
l
z
z
u
u
i
d
t
t
n
d
i
i
a
o
r
a
ś
u
u
r
o
r
r
k
r
r
w
w
n
n
i
a
i
k
ś
a
a
a
o
o
z
t
t
n
n
z
ę
n
n
t
p
p
t
i
e
e
p
o
u
p
o
i
t
i
i
o
e
d d
ż
r
r
ż
s
s
a
t
a
a
o
d
d
c
f
f
a
t
t
dostęp do możliwości zatrudnienia oraz niedostateczna infrastruktura transportowa i
o
c
a
r
r
ę
a
s
ą
e
n
z
e
ż
l
j
a
o
e
c
k
i
i
r
b
s
o
o
z
s
i
y
s
j
n
w
k
n
p
g
o
z
z
energetyczna [10], co oznacza, że obszary wiejskie są zwykle gorzej wyposażone niż
z
w
e
ż
r
o
o
e
,
a
y
c
y
a
a
w
e
ż
,
o
m
m
n
m
n
y
ą
ć
n
k
a
z
a
a
w
a
a
y
e
w
y
y
k
m
m
z
b
obszary miejskie, aby sprostać wyzwaniom związanym ze zmianami klimatu.
o o b s s z z a r r y m i i e j j s s k i i e , , a b y s s p r r o s s t t a ć w y z w a n i i o m z z w i i ą z z a n y m z z e z m i i a n a m i i k l l i i m a t t u . .
a
o
b
a
p
e
a
m
e
w
u
Wpływ zmian klimatu na rolnictwo obejmuje [12] [15]:
W p ł y w z m i a n k l i m a t u n a r o l n i c t w o
p
k
d
a
a
e
n
a
u
n
o
w
n
c
g
p
n
o
m
k
o
o
m
u
y
o
n
p
y
a
d
n
a
c
ś
o
n
o
o
o
ć
Spowolniona produktywność, zmieniony harmonogram produkcji, ograniczona
h
n
o
w
o
m
g
· S S p o w o l l n i i o n a p r r o d u k t t y w n o ś ć , , z z m i i e n i i o n y h a r r m o n o g r r a m p r r o d u k c j j i i , , o g r r a n i i c z z o n a
g
t
e
i
y
p
a
g
w
o
r
o
n
o
s
w
k
r
a
s
d
g
z
t
dostępność gruntów i zwiększona presja na ograniczone zasoby (gleba, woda
a
ć
b
a
p
ś
n
s
(
j
ó
w
n
i
r
,
i
a
ę
c
a
n
o
b
s
u
z
o
a
o
n
z
l
ę
o
e
n
z
d
e
z
z
z
u
y
i
i powietrze): zakłócenia w cyklu rolniczym stają się coraz częstsze z powodu
i
r
c
y
u
r
c
u
z
z
n
l
n
n
n
c
c
l
a
a
i
s
p
p
i
ę
ę
i
i
z
z
a
r
ó
ó
a
z
s
s
ł
ł
z
k
o
o
e
e
c
z
r
k
c
e
e
s
o
o
s
y
y
ę
o
t
t
c
c
o
m
m
z
z
u
l
l
k
k
d
s
s
d
c
o
o
w
ą
c
w
t
t
s
a
ę
w
w
a
a
ą
a
j
j
m
m
n
n
j
i
c
c
i
c
c
j
o
o
o
i
i
ś
ś
o
o
o
l
i
i
k
k
l
l
l
d
d
o
a
a
z
z
ó
ó
a
z
z
r
r
w
,
,
a
a
w
w
w
a
ż
ż
s
s
b
n
o
b
n
e
a
a
a
a
z
l
e
z
l
z
u
s
z
i
m
y
o
e
a
o
e
u
s
,
s
,
l
s
e
e
o
o
l
z
z
w
w
r
i
g
u
e
i
i
r
l
d
g
d
k
z
l
powodzi, suszy lub ekstremalnego zimna, w zależności od lokalizacji obszarów
p p
o
e
b
o
b
m
a
y
t
s
t
s
n
k
z
u
n
i
U
ś
i
w
w
ś
z
a
a
l
w
ć
l
ć
h
o
s
z
U
o
n
n
h
s
r
y
y
l
r
l
j
n
n
r
j
y
p
z
a
a
e
e
z
i
n
b
b
i
y
n
o
o
t
c
o
o
t
i
s
s
c
c
i
a
a
i
r
p
i
ó
g
g
c
ó
c
c
w
ą
ą
o
o
r r
,
,
a
a
a
b
a
z
t
t
b
s
e
z
z
r
.
rolniczych. Uprawy są ograniczane, a stabilność zbiorów jest zagrożona -
z
n
e
r
s
n
.
r
n
p p
ó
n
a
a
n
ponieważ różne uprawy różnie reagują na zmiany klimatu - przy
z
u
r
n
u
r
n
ó
r
r
i
j
r
e
k
k
ą
ą
j
p
r
m
i
i
p
u
u
m
y
e
ó
i
y
ó
o
y
o
n
ż
g
w
a
ż
w
i
g
i
i
a
n
l
e
e
l
m
n
y
n
a
n
ż
a
w
ż
ż
e
z
i
w
u
a
e
a
m
ż
e
t
a
t
r
a
a
e
u
a
a
o
c
długoterminowych spadkach produkcji, co wymusza stosowanie środków
e
o
o
d
m
u
a
u
o
d
k
p
c
c
p
k
w
ó
n
o
o
a
a
e
g
y
d d ł ł u g o t t e r r m i i n o w y c h s s p a d k a c h p r r o d u k c j j i i , , c o w y m u s s z z a s s t t o s s o w a n i i e ś ś r r o d k ó w
d
k
y
c
h
h
w
u
w
m
o
w
n
s
s
h
i
s
s
e
e
h
d
i
d
n
p
l
k
e
n
l
z
o
o
o
o
z
k
u
o
u
o
z
w
w
e
e
z
e
h
z
p
h
c
z
p
c
c
m
m
c
o
y
y
r
r
o
w
r
z
z
w
p
r
h
h
r
i
o
n
n
o
m
c c
n
r
m
o
a
chemicznych w celu zrekompensowania strat spowodowanych przez szkodniki,
e
i
i
e
a
o
a
a
a
a
s
k
k
s
n
n
s
e
e
s
d
d
n
i
w
n
n
t
t
y
c
c
y
c
c
w
z
w
i
z
p
t
k
,
p
,
t
i
w
a
k
a
n
a
r
c
n
t
.
u
d
c
t
w
r
chwasty i choroby. Ponadto intensywne gospodarowanie gruntami przyczynia
e
y
i
i
b
w
r
z
s
w
r
a
n
y
p
a
g
i
o
P
o
g
a
e
c
o
n
p
e
d
t
t
m
o
i
a
i
o
y
o
n
a
h
s
z
n
n
o
h
y
y
s
r
,
e
i
y
t
e
t
ż
k
r
d
ę
ę
i
a
d
e
z
z
e
k
a
a
,
ę
ę
r
d
r
d
y
ż
i
i
a
i
y
y
,
i
s
,
w
e
j
i
i
e
p
l
l
w
j
.
j
z
u
e
e
j
e
e
p
c
o
w
a
w
o
e
e
g
c
g
a
a
w
e
e
.
w
a
d
d
t
t
z
b
d
m
d
m
i
i
b
e
e
z
c
o
c
z
O
o
O
u
ż
s
i
i
ó
ó
o
ż
o
g
s s się również do degradacji gleby, wody i powietrza. Oczekuje się zatem, że
r
n
n
r
g
a
u
z
o
b
w
obecne obszary rolnicze staną się nieodpowiednie dla upraw, co w połączeniu
c
y
w
e
o o b e c n e o b s s z a r r y r r o l l n i i c z e s s t t a n ą s s i i ę n i i e o d p o w i i e d n i i e d l l a u p r r a w , , c o w p o ł ł ą c z e n i i u
c
c
z
a
n
w
a
z
n
p
e
e
d
o
c
n
n
p
a
o
ą
e
ą
u
b
o
p
o
e
d
n
n
e
d
e
o
ę
s
m
s
r
l
e
t
t
r
p
n
r
m
m
a
p
n
e
i
y
i
g
o
z
e
e
y
z
r
l
a
o
g
m
d
d
r
z
c
r
z
t
t
u
u
a
a
s
r
c
s
r
i
i
e
a
a
r
r
u
u
t
t
m
m
r
o
e
r
o
ó
i
i
d
d
g
g
o
o
p
p
z ekstremalnymi temperaturami i pogodą zmusza agroprzedsiębiorców do
o
o
m
m
w
w
k
ą
ó
k
ą
o
i
o
i
d
d
e
e
i
s
m
z
z
p
s
a
b
b
m
i
ę
p
e
e
ę
a
a
a
i
a
c
z
n
g
n
c
z
h
c
.
r
a
o
h
u
o
i
i
a
ę
n
s
s
w
i
o
ó
u
y
p
t
k
w
s
r
a
przemieszczania się i poszukiwania nowych gruntów ornych.
n
z
w
n
y
i
e
a
o
z
ń
e
r
a
p
r
w
w
p
e
o
o
r
r
e
ó
i
i
g
g
ó
g
a
g
a
a
a
a a
o
Z Z
,
n
n
o
r
w
i
,
i
r
ż
ż
ę
m
ł
e
r
ł
ę
r
s
bezpieczeństwo
r
m
z
z
y
u u
c
y
o
o
d
d
ó
ó
e
r
z
p
e
z
d
d
n
c
r
r
b
i
n
e
o
o
i
b
a
a
c
s
z
t
t
· Zagrożone ź ź źródła utrzymania agroprzedsiębiorców, b b e z p i i e c z e ń s s t t w o
ż y w n o ś c i o w e i z m n i e j s z o n e o d ż y w i a n i e : w y n i k a j ą c e z t e g o s k u t k i b i o l o g i c z n y c h
żywnościowe i zmniejszone odżywianie: wynikające z tego skutki biologicznych
ę
n
zmian klimatu dla upraw obejmują niestabilność dostępności żywności,
z z
m
i
k
k
i
ę
n
n
n
i
t
a
l
a
a
l
o
o
p
p
w
c
c
w
i
n
ż
ś
ś
m
m
m
ż
u
n
t
a
i
y
y
u
i
l
d
d
l
s
o
u
a
a
t
a
t
o
p
o
o
d
e
e
o
s
ś
ś
e
o
e
ć
i
i
ć
j
j
n
n
l
a
a
l
r
w
w
a
u
j
r
b
b
j
d
i
i
ą
n
b
u
s
s
m
t
u
b
ą
n
t
m
p
e
,
a
m
c
y
y
d
a
o
f
o
f
e
e
e
k
a
i
i
a
t
e
ż
t
e
n
n
o o
odżywiania i cen. Po pierwsze, kraje mogą zidentyfikować różne sposoby
ż
k
o
a
a
d
ó
ó
i
i
b
j
m
r
,
o
e
j
e
r
i
i
b
P
z
a
a
z
P
r
w
w
n
s
g
g
y
y
s
n
w
s
i
i
r
n
n
ż
e
o
ż
i
z
z
i
e
y
o
p
p
o
s
o
y
ć
ć
d
w
i
e
c
o
i
r
r
p
n
n
s
w
s
p
o
d
k
.
.
w
e
k
ą
ą
p
a
i
a
,
p
o
e
e
,
i
o
s
d
p
d
l
l
n
d
e
e
d
e
z
z
p
o
a
a
o
m
m
e
u
m
m
u
n
g
m
m
r
i
g
r
i
i
s
a
r
r
a
i
r
b
u
r
y
y
b
o
o
u
c
c
y
ą
ą
y
i
g
g
b
b
s
t
t
r
r
i
z
z
r r
a
a
s
s
o
ę
ę
o
radzenia sobie z tymi problemami, a po drugie, agroprzedsiębiorcy muszą
m
m
r
e
e
e
z
z
e
,
z
r
,
z
i
i
s
o
o
p
p
i
d
i
d
i
a
b
b
i
a
z
n
a
a
z
ę
o
o
e
e
u
u
e
e
y
e
k
w
e
k
y
c
c
ę
m
o
o
z
k
s
ć
r
t
s
r
k
w
p
w
a
p
s
a
m
o
d
o
n
z
c
d
j
s
t
ć
j
c
m
a
a
i
z z zmierzyć się z własnym procesem adaptacji, co może skutkować
m
ż
ć
ł
m
ł
r
o
i
ż
t
s
i
t
i
a
y
y
c
s
ć
w
a
a
s
s
r
m
,
i
,
m
p
o
e
e
i
a
p
m
c
m
o
i
m
s
l
a
o
o
n
n
ć
a
r
i
y
a
e
y
z
t
o
ł
z
r
c
e
z
n
.
o
i
c
c
w
i
o
r
ś
n
n
nieproporcjonalnymi rozwiązaniami na całym świecie. Rolnictwo może zostać
ą
a
ż
a
o
i
w
i
e
l
n
p
c
o
i
R
i
e
m
j
p
a
m
w
t
u
e
k
k
w
w
o
c
p
o
c c a ł ł k o w i i c i i e p o r r z z u c o n e , , j j e ś ś l l i i k o s s z z t t y p r r o d u k c j j i i , , n p . . d o d a t t k o w e i i n w e s s t t y c j j e w s s i i ł ł ę
p
p
d
n
n
w
e
całkowicie porzucone, jeśli koszty produkcji, np. dodatkowe inwestycje w siłę
e
d
c
e
e
y
w
c
n
d
a
y
o
o
e
o
o
ę
o
c
k
k
u
a
o
i
d
d
r r roboczą i sprzęt, są zbyt wysokie. Dodatkowe skutki obejmują, na poziomie
D
e
e
b
o
o
o
D
a
a
b
e
o
e
i
.
.
i
m
m
i
o
k
,
k
z
,
s
s
i
i
y
y
n
n
k
k
u
t
i
z
t
b
u
i
b
e
,
z
e
u
r
,
u
z
ę
ę
m
m
t
t
j
j
o
o
ą
ą
ą
ą
p
p
j
b
r
s
j
b
s
y
p
p
z
w
y
z
e
t
w
z
t
e
w
o
o
o
o
s
s
o
k
c
z
o
k
c
t
t
i
i
a
k
a
s
k
s
ą
ą
o
o
w
o
u
n
o
o
w
o
u
w
d
b
d
n
g g l l o b a l l n y m , , w z z r r o s s t t c e n p r r o d u k t t ó w r r o l l n y c h z z p o w o d u s s p a d k u p l l o n ó w
globalnym, wzrost cen produktów rolnych z powodu spadku plonów
u
p
p
k
n
n
k
ó
y
d
e
m
o
ó
w
a
y
p
p
h
a
c
o
w
c
o
74
