1. Energooszczędne rozwiązania i urządzenia

W wielu hotelach zużycie energii jest wysoce nieefektywne, głównie ze względu na wysokie straty ciepła przez słabo izolowane ściany, dachy, okna i rury grzewcze, złe zarządzanie oświetleniem i systemy wymagające nadmiernego zużycia energii zarówno do ogrzewania, jak i chłodzenia. Poprawa efektywności energetycznej w tych obszarach uzależniona jest od możliwości inwestycyjnych właścicieli obiektów oraz rodzaju konstrukcji i stanu technicznego budynku, które determinują zakres ewentualnych prac modernizacyjnych.

Sprzęt elektroniczny, sprzęt gospodarstwa domowego i oświetlenie

Urządzenia energooszczędne to mądra, długoterminowa inwestycja dla właścicieli hoteli. Klasa energetyczna urządzenia jest parametrem, który określa jego efektywność energetyczną. Zależy to od tego, ile energii elektrycznej, wody lub innych zasobów zużywa sprzęt. W nowych klasach energetycznych, obowiązujących od 2021 roku, zrezygnowano z “plusów” (stosowanych w klasie efektywności energetycznej A na dotychczasowych etykietach). Obecnie najwyższą klasą energetyczną jest A, a najniższą – klasa G.

Zgodnie z wytycznymi UE, źródła światła powinny być również wyposażone w etykietę energetyczną, która zawiera informacje o klasie efektywności energetycznej, strumieniu świetlnym w lumenach, zużyciu energii elektrycznej przez lampy w watach i średniej długości życia w godzinach.

Instalując oświetlenie LED, można znacznie obniżyć koszty energii elektrycznej, jednak można zaoszczędzić jeszcze więcej, inwestując w inteligentny system oświetlenia LED, wyposażony w automatyczne czujniki do wykrywania potrzeb oświetleniowych każdego obszaru budynku.

Hotel Corinthia w Lizbonie to miejsce szczególne. Z 521 pokojami jest to największy pięciogwiazdkowy hotel w Portugalii i najlepszy przykład świadczenia luksusowych usług hotelowych na najwyższym poziomie. W miejscach, w których efekty świetlne odgrywają ważną rolę, takich jak pomieszczenia, korytarze i recepcja, zainstalowano 6330 lamp LED (rys. 3). Niższe rachunki za prąd to nie jedyna osiągnięta korzyść. Ponieważ nowe lampy LED można podłączyć bezpośrednio do sieci 230 V, zniknęło zapotrzebowanie na transformatory. Dzięki nowym oprawom zwiększyła się ilość wytwarzanego światła i zmniejszył koszty energii o 80%. W rezultacie inwestycja zwróciła się po 9 miesiącach [24].

Rys. 3. Aranżacja oświetlenia lampami LED we wnętrzach Hotelu Corinthia

Znaczącym kosztem energii w wielu hotelach jest zużycie energii elektrycznej przez tzw. “wampiry energetyczne”. Nazywa się tak urządzenia pozostające w trybie gotowości zasilania, co odnosi się do sposobu, w jaki energia elektryczna jest zużywana przez urządzenia elektroniczne i elektryczne, gdy są wyłączone (choć są tak zaprojektowane, aby pobierać niewielką ilość energii) lub w trybie czuwania. Typowe urządzenia, takie jak: telewizor, wideo, DVD, skaner, drukarka, komputer stacjonarny, ładowarka, modem itp. w trybie czuwania użyją od 5 do 20 W [29]. Rozwiązaniem mogą być gniazda automatycznego wyłączania.

Izolacja budynków

W dobie stale rosnących kosztów energii ważne jest minimalizowanie strat ciepła z przegród zewnętrznych. Architektura powoduje występowanie licznych mostków termicznych, przez które w sezonie grzewczym ucieka dużo ciepła na zewnątrz. Jest to bardzo dobrze widoczne na zdjęciach z badań obiektu kamerą termowizyjną. Na ich podstawie można zlokalizować miejsca największych strat ciepła i podjąć działania w celu ich wyeliminowania.

Termomodernizacja jest najlepszym sposobem na poprawę efektywności energetycznej istniejących budynków, a ocieplenie budynku obejmuje następujące działania:

• Izolacja przegród zewnętrznych – ułożenie warstwy izolacyjnej, która zapobiegnie wychłodzeniu lub przegrzaniu wnętrza budynku,
• Wymiana drzwi i okien – dobór odpowiednich modeli o wysokich właściwościach izolacyjnych, które pozwolą uniknąć mostków termicznych,
• Izolacja dachu – dobrze dobrany dach pozwala ograniczyć straty ciepła nawet o kilkadziesiąt procent.

Doskonałym przykładem takich działań jest termomodernizacja jednego z budynków Uniwersytetu Stirling [29]. Ten stary budynek był nieefektywny termicznie, dlatego zlecono serię badań termowizyjnych. Wykonano je przed i po pracach budowlanych zwiększających izolacyjność przegród zewnętrznych. Termogram “Przed” pokazuje wyższe temperatury ścian i okien. “Po” oznacza znacznie niższe temperatury, co oznacza, że przez przegrody ucieka mniej ciepła niż wcześniej (rys. 4).

Rys. 4. Termogram przed i po termomodernizacji budynku

Figure 4. Thermogram before and after thermal modernization of the building

System ogrzewania i system ciepłej wody użytkowej

Drugim etapem termomodernizacji jest ocena sprawności źródła ciepła w budynku i jego ewentualna wymiana, a także poprawa sprawności urządzeń i armatury współpracujących ze źródłem ciepła.  Najbardziej efektywnymi źródłami ciepła są kotły gazowe lub pompy ciepła. Szczególnie warto rozważyć kotły kondensacyjne, które oprócz energii spalania wykorzystują również ciepło zawarte w parze wodnej ze spalin. W tradycyjnym kotle często uwalniane są spaliny o temperaturze przekraczającej 300°C. Kocioł kondensacyjny wykorzystuje większy lub dodatkowy wymiennik ciepła, aby zredukować to ciepło do około 50°C.  Na przykład Sea Power Horyzont w Jastrzębiej Górze – realizacja w 2022 roku czy Maxymian *** Unique Hotel w Kołobrzegu – realizacja w 2022 roku.

Wymiana starych urządzeń hydraulicznych i urządzeń, które często zużywają dużo energii, również znacznie obniża koszty energii. Działanie to zostało podjęte w hotelu InterContinental w Madrycie, który zmniejszył zużycie energii o 445 000 kWh rocznie [21]. Zastosowane rozwiązanie pozwoliło na zmniejszenie zużycia energii nawet o 40%. 475 000 kWh energii, którą obiekt oszczędza rocznie, przekłada się na obniżenie rachunków za energię elektryczną o 37 000 USD. Oznacza to również zwrot z inwestycji w mniej niż dwa lata. Emisja CO2 w hotelu również zmniejszyła się o 253 000 kilogramów rocznie [21].

Aby zapewnić maksymalną oszczędność energii w budynku, działanie całego systemu grzewczego powinno być zautomatyzowane. Wiele firm oferuje właścicielom mieszkań ekologiczne narzędzia do zarządzania energią. Do tego typu systemów należą bezprzewodowe termostaty, które monitorują i kontrolują temperaturę w pomieszczeniu (rys. 5).

Rys. 5. Panel sterowania w pokoju

Określone ustawienia sterowania, w których goście mogą wybierać temperatury tylko w określonym zakresie, to kolejny sposób na obniżenie kosztów. Wraz ze zmianą pór roku zmieniają się potrzeby gości w zakresie temperatury. Prostszym rozwiązaniem niż w pełni automatyczne systemy sterowania są termostaty z możliwością zarządzania czasem poprzez dołączony timer. Programator przeznaczony jest do automatycznego przełączania termostatu z trybu dziennego na nocny, co w praktyce oznacza obniżenie zadanej temperatury o 4°C.  Jeśli mamy ustawioną temperaturę 21°C, to w nocy otrzymamy 17°C, co jest nie tylko zdrowsze dla organizmu, ale może również skutkować znacznymi oszczędnościami. Obniżenie temperatury nawet o 1°C skutkuje oszczędnością energii do 6% [7].

Rys. 6. Bateria bezdotykowa [9]

Ogrzewanie wody jest jednym z głównych obciążeń hoteli. Specjalistyczne głowice prysznicowe i krany to główne obszary, w których można przeprowadzić niedrogą modernizację. Dobrym rozwiązaniem są baterie i głowice prysznicowe o niskim przepływie wody. Aeratory kranowe są prostszym rozwiązaniem. Droższym rozwiązaniem jest montaż bezdotykowych baterii umywalkowych z czujnikami podczerwieni (rys. 6), które włączają się dopiero po wykryciu ruchów dłoni.

Odnawialne źródła energii

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii staje się podstawowym wymogiem nowoczesnej polityki energetycznej i środowiskowej w większości krajów na świecie.

Gdy budynki są wyposażone w panele fotowoltaiczne, mogą one maksymalizować naturalną energię w dni bezchmurne, a nawet sprzedawać nadwyżkę energii do sieci. Koszty energii będą nadal rosły na całym świecie, dzięki czemu oszczędności w kurortach i hotelach z panelami słonecznymi będą coraz wyższe z roku na rok. Na przykład, w 94-pokojowym hotelu Hampton Inn w południowej Kalifornii zainstalowano system paneli fotowoltaicznych o mocy 102 kW (rys. 7). Panele słoneczne w tym hotelu produkują ponad 13 000 kWh miesięcznie, co obniża rachunki za energię o 35-45% w zależności od sezonu. Obecnie oszczędzają one od 7400 do 8800 USD miesięcznie i oczekuje się, że w pełny zwrot inwestycji nastąpi w ciągu zaledwie 7,75 lat [2].

Rys. 7. Hotel Hampton Inn w Kalifornii z instalacją fotowoltaiczną

Pompy ciepła to inne urządzenia, które można wykorzystać do ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody. Wykorzystują one energię odnawialną zgromadzoną w glebie, wodzie lub powietrzu. To czysta energia dostępna bez ograniczeń. Dzięki współpracy z rekuperacją i instalacją fotowoltaiczną, pompy ciepła tworzą kompatybilny system grzewczy o wysokiej sprawności.

Streszczenie Zużycie energii jest uniwersalnym kosztem prowadzenia firmy, niezależnie od tego, czy wytwarza ona produkty, czy świadczy usługi. W świecie niepewnych kosztów energii i dostępu do paliw kopalnych oraz rosnących obaw o środowisko wśród przedsiębiorstw, zużycie energii w hotelach stało się poważnym problemem. W celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju hotelu w obszarach takich jak ogrzewanie, chłodzenie, oświetlenie i zużycie wody, konieczne jest stosowanie ekologicznych rozwiązań i dobrych praktyk personelu i gości. Jak pokazują powyższe materiały, w przypadku hoteli nie brakuje możliwości obniżenia kosztów energii, co potwierdzają również opisane przykłady takich obiektów. Możliwości wykorzystania poszczególnych technologii w hotelu w dużej mierze będą zależały od jego lokalizacji, warunków technicznych i kwestii finansowych. Najważniejsze jest to, że hotele, które wykorzystują nowoczesne i energooszczędne technologie, będą ostatecznie bardziej opłacalne i lepiej dostosowane do stale zmieniającego się rynku i potrzeb gości. Pytania do refleksji: W jaki sposób modernizacja systemu energii cieplnej pomaga obniżyć koszty? Podaj przykład ekologicznych rozwiązań w branży turystycznej?