3. Łagodzenie zmiany klimatu

Dlaczego łagodzenie zmian klimatu w sektorze turystyki jest tak ważne?

Turystyka jest stale rozwijającym się sektorem, a liczba podróżujących turystów stale rośnie na całym świecie. Przykładowo, w 1950 roku było to około 25 milionów, podczas gdy w 2015 roku rynek turystyczny wzrósł do około 1,2 miliarda ludzi. Według prognoz Światowej Organizacji Turystyki ONZ w 2030 roku liczba ta wzrośnie do około 1,8 mld. Jednakże, rozwój turystyki ma znaczący wpływ na środowisko naturalne. Szacunki wskazują, że 5% globalnej emisji CO₂ może być związane z działalnością branży turystycznej, z czego 20% jest uwalniane przez hotele i inne miejsca zakwaterowania [11]. Średni pobór mocy różni się w zależności od typu obiektu (Tab. 1).

Tabela 1.  Średni pobór mocy a emisja obiektów noclegowych [20]

Rodzaj zakwaterowania	Zużycie energii na noc przez gościa (MJ)	Emisja na gościa (kg CO2)
Hotele	130	20.6
Zakwaterowanie z wyżywieniem we własnym zakresie	120	19.0
Mieszkania wczasowe na wsi	90	14,3
Mieszkania wakacyjne	100	15,9
Kempingi	50	7,9
Pensjonaty	25	4,0

Klimat jest kluczowym atutem turystyki, dlatego zmiany środowiskowe i wynikające z nich ekstremalne zjawiska pogodowe (np. fale upałów, ulewne deszcze, tajfuny, huragany) mogą mieć negatywny wpływ na sektor turystyczny, w tym hotele. To z kolei może nawet uniemożliwić ich działanie [20] (Tab. 2).

Tabela 2. Negatywny wpływ zmian klimatycznych na sektor turystyczny [20]

Warunki pogodowe	Implikacje dla turystyki
Wyższe temperatury	–          – zmieniona sezonowość –          – stres cieplny dla turystów –          – wyższe koszty chłodzenia
Zwiększenie częstotliwości i intensywności ekstremalnych burz	– ryzyko dla obiektów turystycznych – zwiększone koszty ubezpieczenia/utrata zdolności ubezpieczeniowej – koszty przerw w działalności
Zmniejszone opady i zwiększone parowanie w niektórych regionach	– niedobory wody – konkurencja o wodę między turystyką a innymi sektorami – ryzyko pożarów i szkód w infrastrukturze oraz mniejszy popyt
Zwiększona częstotliwość silnych opadów w niektórych regionach	– zmieniona sezonowość – uszkodzenia infrastruktury turystycznej
Zmniejszająca się pokrywa śnieżna i kurczące się lodowce	– krótsze sezony sportów zimowych – brak śniegu w ośrodkach sportów zimowych – zwiększone koszty naśnieżania
Częstsze pożary lasów	– uszkodzenia infrastruktury turystycznej – zwiększone ryzyko powodzi

Wśród miast najbardziej narażonych na zmiany środowiskowe wynikające ze zmian klimatycznych są te położone w regionach górskich i nadmorskich, a także na wyspach [20]. Jednym z przykładów negatywnego wpływu warunków pogodowych jest hotel New Honeymoon w Pakistanie, położony na brzegu rzeki Swat. 26 sierpnia 2022 roku uderzyła w niego ogromna fala powodziowa, co doprowadziło do zawalenia budynku. Wszystko to zostało spowodowane przez ósmy okres monsunowy, który wywołał powodzie w Pakistanie. Pakistańska minister ds. klimatu, Sheryy Rehman, wymieniła zmiany klimatyczne jako jedną z przyczyn tej sytuacji [19].

Co mogą zrobić hotele i inne obiekty noclegowe, aby złagodzić zmiany klimatu?

W 2022 roku Światowa Rada Podróży i Turystyki (WTTC) wydała Podstawy Zrównoważonego Rozwoju Hoteli. Jest to zestaw wskaźników zrównoważonego rozwoju, uznawanych na całym świecie, w tym 12 działań niezbędnych dla zrównoważonego rozwoju hoteli. Te 12 działań obejmuje trzy główne obszary: efektywność, planetę i ludzi. Dwa z nich są istotne z punktu widzenia łagodzenia zmian klimatu: Wydajność i Planeta (rys. 1).

Rys. 1. Działania proponowane przez WTTC, które mogą pomóc hotelom w zmniejszeniu negatywnego wpływu na środowisko i złagodzeniu zmian klimatycznych [17]

W tym obszarze, obiekty noclegowe powinny koncentrować się głównie na trzech strategiach: oszczędzaniu energii, poprawie efektywności energetycznej i przejściu na energię odnawialną (rys. 2).

Rys. 2. Główne strategie dla turystycznych obiektów noclegowych w celu łagodzenia zmian klimatu [opracowanie własne]

 

Pierwszym krokiem hoteli do zmniejszenia zużycia energii powinno być sporządzenie historii zużycia energii, koncentrując się na tym, w jaki sposób energia jest wykorzystywana w danym obiekcie i jakie są jej koszty.

Zużycie energii w sferze zakwaterowania jest najczęściej związane z ogrzewaniem i chłodzeniem, w szczególności z centralnym ogrzewaniem, korzystaniem z lodówek i zamrażarek, zaopatrzeniem w ciepłą wodę, klimatyzacją i oświetleniem. Poniższe rozwiązania powinny pomóc w zmniejszeniu problemu:

• Temperatura wewnątrz pokoi powinna być utrzymywana w przedziale 20-25°C (hotel Hilton Seychelles przeprowadził eksperyment, który wykazał, że goście bez zastrzeżeń zaakceptowali temperaturę 25°C).
• Hotele powinny być projektowane z uwzględnieniem najlepszej możliwej lokalizacji (np. możliwość sadzenia lub utrzymania już istniejącej zieleni wokół budynków w regionach tropikalnych lub bardzo gorących, aby zapewnić cień i niższą temperaturę wewnątrz) oraz naturalnej wentylacji (np. przez okna), izolacji itp.
• Systemy klimatyzacji i ogrzewania powinny być odpowiednio rozmieszczone, aby zapobiec nieefektywnemu użytkowaniu lub przepływowi gorącego powietrza do chłodniejszych obszarów.
• Termostaty mogłyby być stosowane w systemach ogrzewania lub chłodzenia, co pozwoliłoby na aktywację tuż przed przybyciem gości.
• Systemy klimatyzacji lub ogrzewania mogą pracować w systemie zmianowym w salonach.
• Filtry i wężownice urządzeń HVAC muszą być odpowiednio konserwowane (London Marriot County Hall w Wielkiej Brytanii udało się zmniejszyć zużycie energii w pokojach hotelowych o 37% dzięki odpowiedniemu czyszczeniu klimatyzatorów).

Restauracje a chłodzenie (przechowywanie żywności)

Restauracje hotelowe mogą wdrożyć niektóre z wymienionych rozwiązań, a dodatkowo:

• Menu mogłoby zostać zmodyfikowane tak, aby oferowało posiłki z lokalnych produktów, co pozwoliłoby na ograniczenie emisji związanych z dostarczaniem produktów z odległych miejsc.
• Można wprowadzić naczynia wykonane z produktów certyfikowanych ekologicznie, ponieważ ich produkcja ma mniejszy negatywny wpływ na środowisko.
• Ograniczenie liczby dań mięsnych w menu jest dobrą praktyką, ponieważ ich produkcja wiąże się z wyższymi emisjami niż posiłki roślinne [Climate 2008, s. 173].
• Temperaturę w lodówce należy ustawić na 4-7°C.
• Temperaturę zamrażarki należy ustawić w zakresie od -18°C do -15°
• Należy pozostawić miejsce między przedmiotami przechowywanymi w lodówce (unikać przepełnienia), ponieważ przepływ powietrza zwiększa wydajność chłodzenia.
• Zamrażarki powinny być regularnie rozmrażane, ponieważ nagromadzony lód zmniejsza wydajność zamrażania.
• Skraplacze, wentylatory i sprężarki muszą być regularnie sprawdzane i czyszczone.

Prysznice, baseny i pralnia

Hotelowe prysznice, baseny i pralnia mogą generować około 50% kosztów energii. W celu zmniejszenia zużycia energii w tych obszarach:

• Ustawienie temperatury wody nie powinno przekraczać 60°C (co pozwala na zmniejszenie energii potrzebnej do podgrzania wody).
• Można zainstalować głowice prysznicowe o niskim przepływie.
• Należy stosować urządzenia energooszczędne (np. pralki).
• Można stosować słoneczne systemy podgrzewania wody.
• Można stosować ekonomizery kotłów lub wymienniki ciepła (YHA Wellington Hostel w Nowej Zelandii obniżył koszty gorących pryszniców o 50%).
• Baseny hotelowe mogą korzystać z słonecznych podgrzewaczy wody lub zasłon.
• Pompy ciepła mogłyby być również stosowane w basenach, co zmniejszyłoby zużycie energii do ok. 53%.

Oświetlenie

• Hotele powinny być zaprojektowane z uwzględnieniem najlepszego możliwego wykorzystania światła dziennego.
• Należy stosować energooszczędne oświetlenie, np. żarówki energooszczędne i lampy LED.
• Czujniki ruchu mogą być stosowane we wspólnych częściach hotelu, a także w pokojach hotelowych, aby uniknąć ciągłego korzystania z oświetlenia.
• Karty dostępu pozwalają gościom wyłączyć światło i inny sprzęt po opuszczeniu pokoju [20].

Inne działania zalecane w hotelach i innych obiektach noclegowych w celu złagodzenia zmian klimatu

• Przejazd autobusem do sąsiednich wyciągów narciarskich w cenie zakwaterowania (ośrodki narciarskie) [18].
• Prowadzenie wypożyczalni rowerów hotelowych (w celu ograniczenia indywidualnego transportu samochodowego).
• Zachęcanie gości lub pracowników do przedstawienia swoich pomysłów na to, w jaki sposób hotel może ograniczyć negatywny wpływ na środowisko naturalne (np. za pomocą skrzynki umieszczonej w recepcji lub na stronie internetowej hotelu).
• Zachęcanie gości do oszczędzania wody i energii poprzez dobrowolną rezygnację z codziennej obsługi hotelu (zamiast tego goście mogą otrzymywać kupony o małej wartości na przekąski i napoje do wykorzystania w hotelowej restauracji) [18].
• Zamknięty obieg wody w basenie.
• Zachęcanie turystów do spędzania czasu na miejscu, aby zmniejszyć ślad węglowy.
• Organizowanie wideokonferencji (turystyka biznesowa).
• Wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego jako ISO 14001 lub EMAS.

Warto również rozważyć wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W sektorze turystycznym można zastosować szereg odnawialnych źródeł energii, w tym fotowoltaikę, energię wiatrową, energię geotermalną, panele słoneczne, biomasę i odpady.

Streszczenie Podejmowanie działań na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych jest obecnie niezwykle ważne, także w sektorze turystycznym. Zmiany klimatyczne skutkują ekstremalnymi warunkami pogodowymi, które mogą być bardzo niebezpieczne dla sektora turystycznego, utrudniając lub uniemożliwiając jego działalność. Hotele, jako ważny podsektor turystyki, powinny zatem podjąć działania mające na celu ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Działania hoteli powinny koncentrować się przede wszystkim na redukcji emisji CO2, co można osiągnąć poprzez zmniejszenie zużycia energii, poprawę efektywności energetycznej oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Istnieje wiele specyficznych rozwiązań, od kosztownych i czasochłonnych zadań po mniej złożone i wymagające finansowo działania. Punktem wyjścia do wdrożenia takich rozwiązań w hotelu powinna być wstępna analiza zużycia energii obszarów związanych z wyższym zużyciem energii oraz rozwiązań, które można wdrożyć, biorąc pod uwagę czas i możliwości finansowe hotelu. Pytania do refleksji: Jakie są główne strategie hoteli w celu złagodzenia zmian klimatu? Jakie działania w zakresie efektywności proponuje WTC?