Εισαγωγή

«Η ανακήρυξη του 2017 από τον ΟΗΕ ως Διεθνές Έτος Βιώσιμου Τουρισμού για την Ανάπτυξη αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την προώθηση της συμβολής του τουριστικού τομέα στους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας – οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό, αυξάνοντας παράλληλα την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις πραγματικές διαστάσεις ενός τομέα που συχνά υποτιμάται» – Γενικός Γραμματέας του UNWTO, Taleb Rifai, Δεκέμβριος, 2015. Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals – SDGs) είναι ένα φιλόδοξο σύνολο 17 διακυβερνητικών Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, με 169 συναφείς στόχους και 231 δείκτες που είναι «ανθρωποκεντρικοί, μετασχηματιστικοί, καθολικοί και ολοκληρωμένοι», με βάση τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (Millenium Development Goals). Σκοπός των SDGs είναι ο τερματισμός της φτώχειας και της πείνας, η βελτίωση της υγείας και της εκπαίδευσης, η ενίσχυση της βιωσιμότητας των πόλεων, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η προστασία του κόσμου και των ωκεανών από την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η προώθηση ειρηνικών, δίκαιων κοινωνιών με ευημερία και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς.

Ο τουρισμός, που αναφέρεται συγκεκριμένα σε τρεις SDGs (#8, #12, #14), έχει τεράστια συμβολή, άμεσα ή έμμεσα, σε όλους τους στόχους, με περισσότερους τρόπους από όλους τους άλλους επιχειρησιακούς τομείς. Είναι ένας από τους κορυφαίους τομείς ενίσχυσης του ΑΕΠ για τις χώρες, ειδικά τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Επίσης είναι ένας τομέας που μπορεί να φτάσει σε όλες τις γωνιές μιας χώρας (όχι μόνο σε εστιασμένους τομείς όπως οι εξορυκτικές βιομηχανίες) και μπορεί να προσφέρει μεγάλα οφέλη στους ανθρώπους μιας χώρας σε πολλά επίπεδα. Η προστασία του περιβάλλοντος, των ειδών και της πολιτιστικής κληρονομιάς, η εκτίμηση και η κατανόηση των εγγενών αξιών των διαφορετικών πολιτισμών και κοινωνιών είναι μόνο μερικές από τις θετικές επιπτώσεις που μπορεί πραγματικά να δημιουργήσει ο τουρισμός όταν τον χειριζόμαστε με τον σωστό τρόπο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η τουριστική βιομηχανία έχει δει αύξηση της κατανάλωσης φυσικών πόρων και ενέργειας, καθώς και σημαντικές αυξήσεις στις εκπομπές άνθρακα και στην δημιουργία άλλων τύπων αποβλήτων. Επειδή η τουριστική βιομηχανία έχει μια εξαιρετικά περίπλοκη σχέση εισροών-εκροών και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ενδιάμεσων τομεακών εισροών στην αλυσίδα εφοδιασμού της, ορισμένοι μελετητές έχουν διαπιστώσει ότι οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των έμμεσων εκπομπών από την αλυσίδα εφοδιασμού, είναι τέσσερις φορές υψηλότερες από τις άμεσες εκπομπές άνθρακα του τομέα του τουρισμού.

Για διάφορους τομείς του τουρισμού, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα σχετικών εισροών, όπως η ενδιάμεση εισροή τουριστικών ξενοδοχείων, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και του καπνού που χρειάζονται οι υπηρεσίες εστίασης, η κλωστοϋφαντουργία και τα έπιπλα που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών διαμονής και ούτω καθεξής. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση της βιωσιμότητας του τουρισμού είναι απαραίτητη για την παροχή μιας ξεκάθαρης πορείας για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στο πλαίσιο της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.